Một máy tính - nhiều màn hình

Với
những kinh nghiệm được chia sẻ ở bài viết sau, bạn sẽ mở rộng không
gian làm việc của mình với nhiều màn hình khiến cho công việc trở nên
thoải hơn.

Gắn nhiều màn hình vào một máy tính

Quen thuộc nhất trong suy nghĩ của mọi người là mỗi chiếc máy tính sẽ
chỉ cần có một màn hình để xem thông tin. Tuy nhiên với giá thành phần
cứng, cụ thể là các loại màn hình ngày càng giảm đến mức chấp nhận được,
cũng như nhu cầu sử dụng máy tính đa tác vụ ngày càng tăng, bạn sẽ thấy
rằng mình cần gắn nhiều hơn một màn hình vào một máy tính trong các
trường hợp sau. Thứ nhất, bạn cần chiếu hình ảnh từ một máy tính lên
cùng lúc nhiều màn hình, và thứ hai, khi bạn muốn mở rộng màn hình làm
việc của mình với chi phí thấp hơn là mua và sử dụng một màn hình kích
thước lớn.

Chiếu hình ảnh từ một máy tính lên cùng lúc nhiều màn hình

Nếu cần hiển thị thông tin giống nhau lên tất cả các màn hình đã gắn,
được phát ra từ một máy tính, thì bạn chỉ cần duy nhất một chiếc card
màn hình là đủ. Thứ bạn cần dùng thêm là các bộ chia cổng màn hình (VGA
splitter). Bộ chia đơn giản nhất chỉ là sợi cáp VGA Splitter chia một
cổng VGA thành hai cổng, nối vào hai màn hình (200.000 đồng).

[You must be registered and logged in to see this image.]

Phức tạp hơn là các hộp chia VGA Splitter 1 ra 2
(180.000 đồng), VGA Splitter 1 ra 4 (200.000 đồng), hay VGA Splitter 1
ra 8 (250.000 đồng). Trường hợp card màn hình của bạn phát tín hiệu ra
cổng DVI thì bạn phải dùng các bộ chia DVI Splitter 1 ra 2 (450 USD),
hay DVI Splitter 1 ra 4 (520 USD).

[You must be registered and logged in to see this image.]

Ghép nhiều màn hình thành một màn hình rộng hơn

Nếu bạn muốn ghép nhiều màn hình lại thành một màn hình lớn, theo cách
sử dụng thứ hai, cơ bản nhất là bạn cần dùng số card màn hình tương ứng
với số màn hình bạn gắn thêm. Lưu ý rằng một số card màn hình có đến hai
cổng giao tiếp có thể chạy song song cùng lúc. Vì thế khi gắn nhiều màn
hình vào một máy tính cá nhân, bạn nên dùng loại card này để giảm thiểu
số khe cắm bị chiếm dụng trên máy tính của mình.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Các máy tính xách tay hầu hết đều có sẵn một cổng
video mở rộng để bạn gắn thêm màn hình mà không cần phải gắn thêm card
màn hình. Tùy dòng máy mà đó là cổng VGA, DVI hay mini Display port.
Thực chất là bạn không còn khe để cắm thêm một chiếc card màn hình thứ
hai vào laptop. Tuy nhiên, nếu cần thiết bạn có thêm tăng cường card màn
hình bằng cổng USB với thiết bị VGA KVJ 1920 (137USD).

[You must be registered and logged in to see this image.]

Hệ điều hành và các công cụ hỗ trợ

Hầu hết các hệ điều hành hiện nay như Windows, Mac OS X và Linux đều hỗ
trợ việc người dùng máy tính cá nhân sử dụng nhiều card màn hình và
nhiều màn hình cùng lúc để tạo nên một màn hình lớn. Một vài loại card
màn hình còn cung cấp thêm các phần mềm hỗ trợ nâng cao việc dùng nhiều
màn hình theo hai chế độ hiển thị khác nhau. Một số phần mềm hỗ trợ quản
lý đa màn hình được người dùng ưa chuộng là:

DisplayFusion ([You must be registered and logged in to see this link.]), chạy trên hệ điều hành Windows, bản Basic: miễn phí, bản Pro giá 25 USD.

Synergy ([You must be registered and logged in to see this link.]), hoạt động được trên cả Windows/Mac/Linux, miễn phí.

UltraMon ([You must be registered and logged in to see this link.]), chạy trên Windows, giá 39.95 USD.

MultiMon [You must be registered and logged in to see this link.]), bản Basic: miễn phí, bản Pro giá 28 US




Hai chế độ hiển thị

Khi dùng thiết bị chia sẻ VGA Splitter như cách thứ nhất, bạn chỉ có thể
sử dụng theo một cách duy nhất là các màn hình đều hiển thị giống hệt
nhau. Với cách kết nối phần cứng thứ hai này, nghĩa là mỗi màn hình gắn
vào một cổng VGA hay DVI, bạn sẽ được quyền chọn lựa việc hiển thị theo
kiểu nối các màn hình lại với nhau (Spanning) hay hiển thị giống hệt
nhau (Cloning).

Và dĩ nhiên là khi đã tốn kém thêm cho việc đầu tư các card màn hình mở
rộng, thì chúng ta sẽ quan tâm đến kiểu kết nối các màn hình lại với
nhau. Bạn sẽ phải đặt các màn hình bên cạnh nhau, và Desktop của bạn sẽ
hiển thị dàn trải ra trên các màn hình đó. Khi con chuột đi ra khỏi cạnh
phải của màn hình bên trái, thì nó sẽ lập tức xuất hiện ở cạnh trái của
màn hình bên phải.

Như vậy xem như bạn có một màn hình rất rộng để làm việc đa nhiệm, một
cửa sổ dùng soạn thảo văn bản, trong khi cửa sổ kia dùng lướt web, đọc
email hay chơi game. Các chuyên viên đồ họa thường xem thử tấm ảnh ở một
cửa sổ và hiệu chỉnh nó ở cửa sổ bên kia. Với một số trò chơi như
Flight Simulator, bạn còn có thể mở rộng cửa sổ trò chơi ra nhiều màn
hình, tương tự như bạn đang ngồi trong khoang lái của một chiếc máy bay
thực sự.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Và khi cần thiết bạn cũng có thể cấu hình lại để hiển
thị giống nhau trên mọi màn hình, dù chúng gắn trên các cổng VGA hay
DVI khác nhau. Cách này thường được sử dụng khi bạn thuyết trình bằng
Power Point. Nó giúp người trình bày có thể nhìn vào một màn hình, còn
người nghe thì nhìn vào một màn hình khác, tùy theo vị trí của mình.

Cấu hình chuyển đổi chế độ hiển thị

Việc cấu hình để chọn một trong hai chế độ hiển thị này khá đơn giản.
Sau khi gắn màn hình mở rộng vào máy tính, bạn hãy khởi động lại hệ điều
hành. Màn hình mới sẽ được nhận ra và bạn có thể chọn một trong ba cách
hiển thị trên màn hình phụ như sau: Duplicate my desktop (hiển thị cùng một nội dung trên cả màn hình chính và màn hình phụ), Show different parts of my desktop on each display (màn hình chính và màn hình phụ sẽ ghép thành một màn hình rộng), và chọn lựa cuối cùng Show my desktop on the external display only (chỉ hiển thị nội dung máy tính lên màn hình phụ mà thôi).

[You must be registered and logged in to see this image.]

Khi cần chọn lại chế độ hiển thị mới, bạn bấm phải chuột trên màn hình Desktop, rồi chọn mục Screen Resolution. Để phát hiện ra màn hình mới gắn vào, bạn bấm nút Detect. Tên màn hình mới khi phát hiện ra sẽ được đưa vào mục Display. Bạn có thể chọn để cấu hình độ phân giải cho từng màn hình mà bạn đang có.

Với mục chọn Orientation, bạn có thể chọn để các màn
hình của mình hiển thị theo chiều ngang (Landscape), hay chiều đứng
(Portrait). Còn để thay đổi chế độ hiển thị giữa hai màn hình, bạn dùng
mục Multiple displays. Có bốn mục để bạn chọn là chế độ ghép hai màn
hình (Extend these displays), hiển thị hai màn hình giống nhau
(Duplicate these displays), hay chỉ hiển thị trên một màn hình mà thôi
(Show desktop on ly on 1, Show desktop on ly on 2).

[You must be registered and logged in to see this image.]

Với máy tính xách tay, thì còn có một cách khác để
chuyển đổi cực nhanh giữa các chế độ hiển thị của hai màn hình là bạn
chọn mục Connect to a projector ở ngay phía dưới các mục chọn trên. Một cửa sổ sẽ bật lên để bạn chọn nhanh giữa bốn chế độ: Computer only, Duplicate, Extend và Projector only. Bạn sẽ xem Projector trong
menu này chính là màn hình thứ hai được gắn vào cổng VGA của laptop.
Nếu đang không ở trong cửa sổ cấu hình Screen Resolution, bạn có thể
dùng tổ hợp phím tắt Windows + P để bật menu này lên.

Một số lỗi của việc dùng nhiều màn hình

Ý định của bạn là ghép hai hay ba màn hình lại thành một màn hình rộng.
Tuy nhiên, chiếc màn hình rộng ảo mà bạn tạo ra sẽ bị ngăn thành các
phần riêng lẻ bởi các khoảng trống tạo ra do cạnh của các màn hình vật
lý. Những hình ảnh trải dài qua hai màn hình sẽ bị gián đoạn ở giữa. Vì
thế khi chọn mua, bạn nên lựa những loại màn hình có hai cạnh bên càng
mỏng càng tốt. Đa phần những người dùng nhiều màn hình sẽ đặt các chương
trình được chú ý hơn ở màn hình chính, còn các chương trình ít dùng hơn
sẽ nằm trên các màn hình còn lại.

Nhưng một vài chương trình lại bị lỗi khi bạn cho nó chạy trên các màn
hình phụ, nhất là các ứng dụng chiếu phim từ đĩa DVD. Nguyên nhân là do
các ứng dụng phát hình từ đĩa DVD thường sử dụng tính năng phủ hình
(overlay), vốn được lập trình để chỉ hoạt động trên màn hình chính. Khi
bạn mang màn hình chiếu phim DVD dạng này bỏ sang màn hình phụ, nó sẽ
không hiển thị gì cả. Do lỗi này, mà hầu hết các trò chơi cũ trên máy
tính đơn cũng chỉ chạy được trên màn hình chính, và bị lỗi khi chạy trên
các màn hình thứ hai.

Thị trường máy tính ngày nay đang phát triển rất nhanh và sôi động, cùng với sự phát triển không ngừng của công nghệ.
Những bộ máy mới mua, chỉ trong vòng 1 năm đã có thể trở thành lỗi
thời. Cũng với số tiền tương tự, thậm chí bạn đã có thể sở hữu bộ máy
với sức mạnh vượt trội hơn hẳn so với thời điểm đó 2 – 3 năm trước. Sau
đây là 1 số hướng dẫn cơ bản để khôi phục những bộ máy cũ, bao gồm việc
nâng cấp phần cứng, cài lại hệ điều hành Windows hoặc Linux.

Nâng cấp phần cứng

Đây là 1 cách được nhiều người chọn nhất, vì nó có thể tận dụng tối đa
khả năng của nền tảng phần cứng sẵn có, lai tiết kiệm chi phí. Điều duy
nhất cần quan tâm là khả năng tương thích của các hệ thống phần cứng với
nhau mà thôi. Vì vậy trước khi tiến hành việc nâng cấp, các bạn nên sao
lưu toàn bộ hệ thống để phòng trường hợp rủi ro có thể xảy ra.

Tăng bộ nhớ

Đây là cách đơn giản và dễ thực hiện nhất để cải thiện hiệu suất hoạt
động của hệ thống. Để thực hiện quá trình này, bạn cần kiểm tra kỹ càng
về hệ thống bộ nhớ hiện tại, khả năng hỗ trợ của mainboard và nhu cầu sử
dụng:

[You must be registered and logged in to see this image.]
Các công cụ hỗ trợ kiểm tra bộ nhớ thường dùng là: [You must be registered and logged in to see this link.], [You must be registered and logged in to see this link.] hoặc [You must be registered and logged in to see this link.].

Card đồ họa

Yếu tố tiếp theo cần đề cập đến là nâng cấp bộ nhớ của card đồ họa, đặc
biệt là khi mainboard có tích hợp sẵn card đồ họa. Tương tự như đối với
RAM, bạn cần biết chính xác loại khe cắm của VGA tương thích với
mainboard (PCI, PCIe, AGP… ), bạn có thể sử dụng các công cụ hỗ trợ như
SIW, Everest Home hoặc Ultimate:

[You must be registered and logged in to see this image.]
Nếu máy tính của bạn có từ 5 năm tuổi thọ hoặc nhiều hơn, các bạn có
thể tìm thấy phần cứng tương thích với giá cả khá “mềm”, và bạn sẽ không
phải tốn tới hàng trăm USD để sắm 1 chiếc card đồ họa hiện đại hiện nay
(mà có thể máy tính của bạn sẽ không thể sử dụng vì không tương thích).

[You must be registered and logged in to see this image.]
Ổ cứng

Việc sử dụng ổ cứng với dung lượng khá lớn cũng là 1 cách không tồi để
tăng cải thiện hiệu suất hệ thống. Trong phần lớn số lượng laptop cũ, ổ
cứng được sử dụng có tốc độ quay vòng vào khoảng 4200RPM, và bạn có thể
nâng cấp lên ổ 5400 hoặc 7200RPM để tăng tốc độ ghi và đọc dữ liệu.
Nhưng bù lại, những ổ cứng cũ thường có độ bền và tuổi thọ rất cao, và
bạn cũng có thể sử dụng nhiều ổ cứng dung lượng nhỏ như vậy cũng khá
ngang bằng với việc dùng 1 ổ cứng mới với dung lượng lớn:

[You must be registered and logged in to see this image.]
CPU – bộ vi xử lý

Nếu là người rành về kỹ thuật và có kinh nghiệm trong lĩnh vực này, việc
nâng cấp CPU có thể coi là giải pháp tốt nhất. Nhưng hãy nhớ rằng việc
này khá phức tạp và cần nhiều tỉ mỉ, tìm hiểu kỹ về sự tương thích giữa
mainboard, CPU và các dòng chipset điều khiển.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Cài đặt lại hệ điều hành

Sau 1 thời gian cài đặt và gỡ các chương trình, ứng dụng, chơi game, xử
lý đồ họa, làm việc, giải trí … hệ điều hành – ở đây là Windows sẽ ngày
càng chậm đi và mất dần sự ổn định. Và quá trình này vẫn cứ xảy ra cho
dù bạn có áp dụng các biện pháp bảo dưỡng hệ thống bằng phần mềm như sử
dụng Disk Cleanup, CC Cleaner, chống phân mảnh ổ đĩa … Khi tiến hành cài
lại hệ điều hành, bạn sẽ ngạc nhiên khi thấy tốc độ hoạt động thay đổi
như thế nào, đặc biệt đối với Windows XP:

[You must be registered and logged in to see this image.]
Hoặc khi bạn tiến hành khôi phục lại hệ điều hành từ phân vùng có sẵn
của nhà sản xuất, quá trình này sẽ tự động cài đặt tất cả các chương
trình hỗ trợ đi kèm, và nhiều khi bạn sẽ thấy rất phiền phức khi có
Norton 2005 hoặc Office 2003 phiên bản dùng thử và 1 số phần mềm khác mà
hầu như không bao giờ bạn sử dụng. Để làm việc này, các bạn có thể tham
khảo và sử dụng công cụ hỗ trợ như PC Decrapifier. Khi sử dụng, nên áp
dụng phương pháp tạo Restore Point đề phòng trường hợp rủi ro có thể xảy
ra bất cứ lúc nào:

[You must be registered and logged in to see this image.]
Lựa chọn những thành phần cần loại bỏ:

[You must be registered and logged in to see this image.]
Nếu không đạt được kết quả như ý muốn, bạn có thể sử dụng thêm Revo Uninstaller Pro với bản dùng thử 30 ngày hoặc miễn phí:

[You must be registered and logged in to see this image.]
Hoặc người dùng có thể [You must be registered and logged in to see this link.] để tiết kiệm thời gian khi cài đặt lại các ứng dụng cần thiết và phổ biến cho Windows.

[You must be registered and logged in to see this image.]
Tắt bớt các ứng dụng và dịch vụ khởi động cùng với Windows bằng cách điều chỉnh trong System Configuration Utility – msconfig:

[You must be registered and logged in to see this image.]
Bên cạnh Windows, các bạn có thể nghĩ đến việc sử dụng 1 số hệ điều
hành mã nguồn mở miễn phí như Linux Mint, Puppy Linux hoặc Damn Small
Linux.

Sử dụng các chương trình Portable

Nếu không muốn cài đặt quá nhiều các chương trình và ứng dụng vào máy
tính, giải pháp tốt nhất là sử dụng các phần mềm Portable
(http://portableapps.com/). Nhưng chương trình này có thể chạy trực tiếp
trên USB, các phân vùng, cách duy nhất là lựa chọn ứng dụng cần thiết,
download từ [You must be registered and logged in to see this link.] lưu về bất cứ thư mục nào trên máy
tính và sử dụng chúng bất cứ khi nào bạn cần:

[You must be registered and logged in to see this image.]



Sử dụng các phiên bản nhỏ và nhẹ của hệ điều hành Linux

[You must be registered and logged in to see this link.]:

Đối với những người sở hữu bộ máy tính với cấu hình khá “còi”, việc mong
muốn được sử dụng những hệ điều hành mới và bóng bẩy như Windows Vista
hoặc Windows 7 là không thể. Tại sao các bạn không thử nghiệm với Puppy
Linux? Với tổng dung lượng tải về chỉ khoảng 130MB, hệ điều hành này có
đủ các ứng dụng cần thiết như PDF Viewer, Chat, Email, Web Browsers, ứng
dụng xử lý văn bản Abiword … và khá tương thích với những bộ máy cấu
hình thấp, chỉ cần đáp ứng tối thiểu cấu hình cần thiết CPU Pentium
166MMX và 128MB RAM.

[You must be registered and logged in to see this image.]
1 điểm khác biệt nữa của Puppy Linux là có thể chạy trực tiếp trên
đĩa Live CD hoặc USB, do đó nếu máy tính của bạn gặp vấn đề về ổ cứng,
hoặc thậm chí không có ổ cứng cũng không vấn đề gì… bạn vẫn có thể sử
dụng được Puppy Linux:

[You must be registered and logged in to see this image.]
[You must be registered and logged in to see this link.]:

Là 1 phiên bản nhỏ và nhẹ khác của Linux, khá giống với Puppy Linux, có
thể được sử dụng trực tiếp từ đĩa Live CD, ổ Flash, hoặc cài đặt trực
tiếp ngay bên trong Windows:

[You must be registered and logged in to see this image.]
[You must be registered and logged in to see this link.]:

Nếu nhu cầu của bạn cần đến 1 số tính năng và giao diện hiện đại hơn như
Chat, Email, Social Networks … bạn có thể nghĩ đến việc sử dụng
Jolicloud. Phiên bản mới nhất hiện nay là 1.0, Jolicloud sẽ sử dụng
nhiều tài nguyên hệ thống hơn Puppy hoặc DSL một ít, nhưng bạn sẽ phải
bất ngờ với bộ tính năng đi kèm:

[You must be registered and logged in to see this image.]
1 tính năng khác của Jolicloud là cài đặt trực tiếp ngay bên trong
Windows với Express Installer, hoặc từ ổ CD, ổ USB … Đây thực chất là 1
phiên bản hệ điều hành dựa trên nền tảng “đám mây”. Nó bao gồm đường dẫn
trực tiếp đến YouTube, các mạng xã hội phổ biến, các ứng dụng văn
phòng, và thư mục gốc App Directory với hơn 700 ứng dụng khác nhau:

[You must be registered and logged in to see this image.]
Trên đây là 1 số hướng dẫn cơ bản để khắc phục cải thiện tình hình
của những bộ máy cũ, từ việc chuẩn đoán, nâng cấp tình trạng phần cứng
đến việc sử dụng các phần mềm hoặc hệ điều hành khác nhau. Chúc các bạn
thành công!